BÖĞÜRTLEN YETİŞTİRİCİLİĞİ

BUDAMA VE TERBİYE SİSTEMLERİ

1- Destekli Ocak sistemi,

2- Desteksiz Ocak Sistemi,

3- Destekli Çit Sistemi

4- Desteksiz Çit Sistemi,

Böğürtlenlerde budama üç safhada

yapılır.

1- Yazın Tepe Alma: Dik büyüyen

böğürtlenlerde dallar 60-75 cm‘yi

bulunca tepe alması yapılır.

2- Meyve Veren Dalların Kesilmesi:

Böğürtlenlerde toprak altı organları

çok yıllık, taç kısımları 2 yıllıktır.

Birinci yıl dallar olgunlaşır, ikinci yıl

meyve verdikten sonra kururlar. Dallar

meyve verdikten sonra kesilmesi

uygundur. Bu işlem hemen hasattan

sonra yapılacağı gibi, dinlenme

döneminde yapılabilir.

3- Kış Budaması : Kış sonu ve ya ilkbahar

başında yapılır.

Dik büyüyen böğürtlenlerde en

kuvvetli sürgünler seçilerek zayıf ve yere

yakın dallar kesilir. Sürünücü tiplerde

budama kısa kuvvetli dal ile uzun ve sağlam

meyve dalcıkları elde edecek şekilde

yapılır.

İki yada daha yaşlı böğürtlenlerde

budama hasat mevsimi sonu meyve vermiş

dallar toprağa yakın seviyeden kesilip

tellerden temizlenir. Ondan sonra

yapılacak iş yeni sürgünleri tellere

bağlamaktır.

HASAT VE DEPOLAMA

Üzümsü meyveler hasadı dikkatli ve

zamanında yapılmalıdır. En uygun hasat

zamanı sabah erken saatlerde saat 10‘a

kadardır.

Böğürtlen meyve rengi siyaha

dönünce toplamaya başlanır. Fakat dikkat

edilmesi gereken nokta meyvelerin

salkımdan kolayca ayrılabilecek durumda

olmalıdır. Çünkü bazı çeşitlerde meyveler

siyahlaştığı halde olgunlaşmamış olabilir.

Taze pazarlanacak meyveler 250 ve

500 gramlık kutulara toplanır ve kaplar

kasalara dizilerek hemen pazara sunulur.

Böğürtlen meyveleri soğuk hava

depolarında %85-90 nem ve – 0,5 -00C

sıcaklıkta 5-7 gün muhafaza edilir.

Böğürtlen meyveleri taze olarak

tüketildiği gibi, meyve salatası yapılır.

Derin dondurma (şoklama) ile muhafazaya

alınıp uzun süre farklı değerlendirme

şekilleri için hazır tutulabilir. Pasta

endüstrisinde, meyve çayı, meyve suyu,

konsantre ve likör yapımı, reçel ,

marmelat, jöle ve şekerleme endüstrisi,

meyve tozu, meyve esansı, dondurma ve

meyveli yoğurt yapımında kullanılmaktadır.

BÖĞÜRTLEN

YETİŞTİRİCİLİĞİ

Meyve özellikleri yönünden üzümsü

meyveler grubunda yer alan Böğürtlen.

Dünyada ılıman iklim bölgelerinde,

subtropik iklim ve kutup iklim sınırlarına

kadar yayılma alanı nedeniyle geniş

yetişme alanına sahiptir.

Ülkemiz böğürtlenin anavatanı

sınırları içerisindedir. Böğürtlenler

Anadolu’nun 1000 m’ nin üzerinde hava ve

toprak neminin sağlandığı yerlerde yoğun

olarak yetiştiriciliği yapılmaktadır.

Dikim Mesafesi : 2-2,5 X 1,5-2 m

Dekara Fidan sayısı : 200-300 adet

Dekara verim : 0,8-2 ton

Ürüne başlama yaşı : 2. yıl

Ömrü :Uzun

Soğuklama isteği :800-1700 saat

PH :6-7

İKLİM

Karadeniz bölgesi üzümsü

meyvelerin doğal yetişme alanlarından

biridir. Kış aylarında (-20, -25) dereceye

kadar soğuklara dayanır. Böğürtlenin

Soğuklama ihtiyacı 7 derecenin altında

800-1700 saattir.

Genel olarak en uygun iklim yazları

serin ve hasat zamanı yağmur olmayan,

kışları ılık geçen yerlerdir. Yazları sıcak,

kurak ve rüzgarlı gecen yerlerde vejetatif

gelişme geriler meyveler küçük ve

çekirdekli olurlar.

Hasattan önce çok sıcak hava olması

meyvelerin olgunlaşmadan yumuşamasına

sebep olur. Olgunlaşma zamanı kuru ve

kışın soğuk rüzgarlarının estiği yerlere

rüzgar kıran tesisi edilmesi gerekir.

TOPRAK

Böğürtlenlere en uygun toprak;

kumlu killi organik maddece zengin, su

tutma kapasitesi yüksek iyi drene olabilen

ve sürekli nemi sağlamış topraklarda

başarılı şekilde yetiştiricilik yapılır.

Toprak PH sı hafif asit veya nötr

olmalıdır. (PH 6-7) Fazla kireçli ve tuzlu

topraklara uygun değildir. Toprak derinliği

en az 1 m olmalıdır. Hafif eğimli yerler

yetiştiricilik için uygundur. Çok eğimli

yerlerde teraslama tapılarak yetiştiricilik

yapılabilir

BAHÇE KURMA

Böğürtlen bahçeleri geç sonbahar

(Kasım – Aralık) yada kış aylarından

bahçeler tesis edilir. Dikim İlkbahar da

(Şubat-Nisan) ayları arasında yapılır.

Dikimi yapılacak fidanların kök

tuvaleti yapılır, yaralı ve çok uzun kökler

kesilir. Dikimi yapılacak bahçelerde fidan

çukurları önceden işaretlenir ve 40-50 cm

genişlik ve derinlik de açılır.

Önceden hazırlanmış toprak gübre

karışımı harç ile doldurulmuş çukurdan 20-

30 cm boşaltılır. Çukur tabanı ayakla

bastırılarak fidan buraya dikilir. Fidan

dikimi fidan kök boğazı tamamen toprak

içinde kalacak şekilde ayarlanır. Dikimden

sonra can suyu verilir Fidanın tepesi 20-30

cm den kesilir.

GÜBRELEME

Böğürtlenler organik maddeye fazla

ihtiyaç duyarlar. Dikim sırasında dekara 3-

4 ton yanmış ahır gübresi verilir. Çiftlik

gübresi 2-4 yılda bir ilave yapılır.

Toprak nemini muhafaza etme

acısından yılın her döneminde verilebilir.

En uygun zaman bitkilerin dinlenme

dönemine girdiği kış aylarıdır. Bitki kök

bölgesine serilerek toprağa hafifçe

karıştırılır. Yaprak ve toprak analizlerine

göre kimyasal gübreler önerilir.

Genel olarak; 4-10 kg saf azot Mart

ayların ve meyve gelişimi sırasında; 5-7 kg

saf fosfor ve 8-12 kg saf potasyum

Sonbahar ve Kış ayların-da verilir. Ayrıca

yeşil gübre olarak tek yıllık baklagiller

kullanılabilir.

Bitkilere fazla azot verilmesi

meyvelerin yumuşamasına ve pazar

değerinin azalmasına neden olur.

SULAMA

Sulama aralığı toprak tipine ve

bölgeye göre değişir. Ağır ve humuslu

topraklarda daha seyrek, kumlu

topraklarda daha sık sulama yapılır.

Çiçeklenme dönemi ve meyve tutumunda

kesinlikle yağmurlama sulama

yapılmamalıdır. Sulama toprak nemini

sağlayacak şekilde yapılmalıdır.