KARAYEMİŞ
YETİŞTİRİCİLİĞİ
Karayemiş (Prunus laurocerasus L.)
anavatanı Doğu Karadeniz Bölgesi olan ve
bölgemizde ‘Taflan’ adıyla bilinen meyve ve süs
bitkisi olarak yetiştiriciliği yapılan bir
meyvedir.
Karadeniz bölgesinde yol kenarlarında,
ev bahçelerinde, parklarda çok sık rastlanılır.
Meyvesi pazarlarda satılır ve bölge halkı
tarafından severek taze olarak tüketilir.
Ayrıca reçeli, pekmezi, tuzlaması yapılır ve
kurutularak tüketilir. Meyveleri mide ve
barsak hastalıklarına iyi geldiği şeker
hastaları için uygun olduğu, tokluk verdiği için
diyet meyvesi olduğu, çekirdeğin içinin de
tansiyon ilacı olarak kullanıldığı bilinmektedir.
Ayrıca kışın yaprağını dökmediği için
yaprakları kışın hayvan yemi olarak kullanılır.
Yine yapraklarında bulunan Aqualaurocerasi ya
da Laurocerasin maddesi ile yapılan ilaçlar
öksürük dindirici olarak ve antispazmatik
olarak kullanılır. Ayrıca meyveleri likör
yapımında kullanılır. Köklerinin yüzlek olması
nedeniyle meyilli arazilerde erozyonla
mücadelede kullanılabilir.
EKOLOJİK İSTEKLERİ
Kökleri fazla derine gitmediğinden
kurağa ve soğuğa fazla dayanıklı değildir.
Karadeniz iklimi sahil kesiminde yetiştiriciliği
yapılmaktadır. Vejetasyon döneminde yağışın
yeterli olması meyve iriliğini artırmaktadır.
Toprak isteği bakımından çok secici
değildir. Tınlı-kumlu geçirgen ve organik
maddece, bitki besin elementlerince bol
topraklarda iyi yetişir.
BİTKİSEL ÖZELLİKLERİ
Karayemiş bitkisi yaz kış yaprağını
dökmeyen (herdem yeşil) boylu çalı yada ağaç
halinde bulunur. Ağaç boyları 6-10 m kadar
boylanabilmektedir. Yaprakları elips biçimde
5-25 cm uzunlukta, çiçekleri beyaz renkli 5-15
cm boyunda salkım halindedir. Erkek ve dişi
çiçekler aynı bitki üzerinde olabileceği gibi
bazen ayrı ayrı bitki üzerinde bulunmaktadır.
Periyodisiteye açık bir bitkidir.
Çiçeklenme Mart-Mayıs aylarında
olmakta çeşitlere bağlı olarak 20-25 gün
sürmektedir.
Meyveleri 6-25 mm boyunda
olup,önceleri yeşil renkte olgunlaştıkça tiplere
göre kırmızı, mor, sarı ve beyaz olmakla
birlikte genellikle siyaha yakın koyu bir renk
alır. Meyveler yalancı meyve tipindedir. Meyve
şekli yuvarlak, oval ve silindirik olabilmektedir.
Meyve olgunlaşması çeşide bağlı olarak
haziranda başlayıp ağustos ayı sonuna kadar
hasat edilmektedir. Tam olgunlaşmış
karayemiş meyvesinde SÇKM %17.6, sitrik asit
cinsinden toplam asitlik %0.26, pH 4.3
civarındadır. Karayemişlerde ağaç başına
verim 20-110 kg arasında değişmektedir.
Ortalama verim 50 kg’dır.
ÇOĞALTILMASI
Karayemişler tohum, kök sürgünleri
veya çelikle çoğaltılmaktadır. Genellikle kök
sürgünleri ve çelikle çoğaltma fidan
üretiminde kullanılması yaygındır.
BAHÇE TESİSİ
Karayemiş meyvesi Karadeniz sahil
kuşağında genellikle ev bahçelerinde ,yol
kenarlarında, sınır ağacı olarak tek ağaç olarak
veya sınırlarda çit olarak yetiştiriciliği
yapılmaktadır. Meyvelerin tadı bölge insanının
damak zevkine uygun olması pazar değerini
artırmıştır. Ağaçları 6-10 m arasında
boylandığından dikim mesafesi 6X7,7x7,8x8
şeklinde yapılmaktadır. Toprak pH’sı 5-7
arasında asit karakterli topraklar uygun
olacaktır. Dikim şekli olarak arazi yapısına
bağlı olarak kare, üçgen ve kontur dikimlerden
biri tercih edilebilir. Dikim çukurları önceden
açılır, çukurlar 60-70 cm genişlikte ve 60-70
cm derinlikte olması yeterlidir. Dikim diğer
meyve fidanlarında olduğu gibidir.
Karayemişlere verilecek şekil Goble,
Modifiyelider, Palmet şekillerinden birisi
olabilir. Karayemişlerde budama ağaçlara su
yürümeden önce ve sürgün uzaması başlamadan
erken ilkbaharda yapılması uygun olacaktır.
Gübreleme ilk dikimde diğer meyve
fidanlarında olduğu gibi 100-200 g DAP, fidan
çukurunun altına ahır gübresi ve üst tarla
toprağı karıştırılarak verilir. Yetişkin
ağaçlarda ise gübreleme diğer meyve
ağaçlarında olduğu gibi toprak tahlil
sonuçlarına göre yapılır.
Karayemişler de yazın sıcak günlerinde
sulama yapılması meyve kalitesini ve gelişimini
artırır.