ARMUT YETİŞTİRİCİLİĞİ
İKLİM İSTEKLERİ
Armut bir mutedil iklim meyve türüdür.
Kış soğuklarına elmaya göre daha az
dayanıklıdır.kısa süren şiddetli soğuklara
dayanabilirse de uzun süren şiddetli soğuklara
bilhassa nemli topraklarda sürgün uçları donar.
Elmaya göre daha fazla ortalama sıcaklık ister.
Armutlar bol güneşli , yazları sıcak havadar
yerlerden hoşlanır. Sıcaklığın meyve kalitesine
etkisi önemlidir. Çeşitler arasında farklılıklar
bulunmakla birlikte 7.20C’nin altında 400-
2.300 saatlik bir kış soğuklama ihtiyacı
gösterir. Eğer bu ihtiyaç karşılanmasa geç ve
düzensiz çiçeklenme olur veya gözler hiç
sürmez.
TOPRAK İSTEKLERİ
Geçirgen, derin, sıcak ve besin
maddelerince zengin topraklarda ağaçların
gelişimleri ve verimleri daha iyi olur. Çok kuru,
az derin ve taşlı topraklarda yetiştirilirse
(meyve kumlu) kalitesiz olur. Aynı şekilde ağır
ve nemli topraklarda yetiştirilen meyve
kalitesi özellikle tat yönünden bozuk olur,
meyvenin depo ömrü kısalmış olur.
ANAÇLAR
Armut Çöğürü : Tohumla üretilir. İyi
köklenen ve toprakta tutuma kabiliyeti iyi olan
bir anaçtır. Üzerine aşılanan fidanlardan
büyük ağaçlar elde edilir. Derin geçirgen
topraklara uygundur.
Ahlat : Kurak iklim şartlara iyi uyan,
derin köklü bir bitkidir. Kültür çeşitleriyle
uyuşması iyi değildir.
Alıç : Bol kök teşkil eder.Kurak
şartlara uyar. Kültür çeşitleriyle iyi uyuşmaz.
Ayva : Ayva anacı neme toleranslıdır.
Fazla kireçten hoşlanmaz, pamuklu bite ve
nematoda dayanıklıdır. Bodur ağaç elde etmek
için armutlar ayva üzerine aşılanır.az derin
topraklara dikilebilirler. Ayva üzerine meyve
kalitesi yüksek olur. Daha erken meyveye
yatar.Ayva ile birçok armut çeşidinin aşı
uyuşmazlığı vardır.
BAHÇE TESİSİ
Seçilmiş olan bahçe yeri ; Armut
ağacının tüm isteklerini karşılayacak ekoloji v
e iyi bir toprak hazırlığı yapılmış olmalıdır.
Fidan çukurları iyi toprak hazırlığı yapılmamış
yerlerde daha geniş açılmalıdır. Arazi önceden
sürülmeli, tırmık çekilerek tesviye edilmeli ve
fidan çukurları önceden açılması faydalı
olacaktır. Fidanlar ismine doğru, bol saçak
köklü, kökleri zedelenmemiş ve sağlıklı
olmalıdır. Dikim kışı sert geçen yerlerde
Şubat-Mart aylarında, Kışları ılıman olan
yerlerde örneğin (Karadeniz) bölgesinde
ağaçlarda yaprak dökümünden sonra sonbahar
da yapılabilir.
Dikim yapılan çeşitlerde mutlaka
birbirini tozlayan ve ticari değeri olan
tozlayıcı çeşitlerden oluşan en az 3-4
çeşitten bahçe tesis edilmesi gerekir.
Dikim Mesafeleri
Armut çöğürü üzerine aşılı çeşitlerde
dikim mesafesi 5X7m, Ayva üzerine aşılı
çeşitlerde 3X5m Bazı ülkelerde ise (0,6-0,8 X
4m ) arlıklarla bahçe tesisi yapılmaktadır.
Armut bahçelerinde toprak işlemekten su
kaybını azaltmak ve erozyonu önlemek
olmalıdır. Su ve rüzgar erozyonu olan yerlerde
daimi veya geçici toprak işleme uygulanır. Kışın
örtülü toprak işlemede baklagiller ekilerek
çiçeklenme döneminde sürülerek toprağa
karıştırılabilir. Kışlık örtü bitkisi olarak
buğday, çavdar, kışlık fiğ, kırmızı tırfıl, yonca
kullanılabilir.
GÜBRELEME
Gübreleme dikimden önce dekara 4-5
ton ahır gübresi verilir. Bu işlem 3-4 yılda bir
tekrarlanır. Ayrıca makro ve mikro besin
elementlerinin tespiti için her yıl toprak
analizleri, 3 yılda bir yaprak analizleri
yapılmalıdır. Kullanılacak gübre cinsi ve
miktarlar bu analizlerin sonuçlarına göre
yapılmalıdır.
BUDAMA
Armutlarda budama dikimden önce önce
kök budaması ve tepe vurulması ile başlar.
Armutlarda fidanlara verilecek şekil
kurulacak bahçenin yeri, yöneyi, toprak tipi,
çeşidin meyve özelliği ve iriliğine bağlı olarak
belirlenir. Armutlarda doruk dallı, değişik
doruk dallı, palmet, kordon (duvar sistemi)
şekillerinden biri terbiye sistemi olarak
kullanılabilir.
SEYRELTME
Armutlarda bazı çeşitlerde daha iri ve
kaliteli ürün almak için özellikle Deveci
Armudunda %70-80 meyve seyreltmesi yapılır.
Genel olarak ağacın tümünde çok fazla meyve
varsa salkımların her birinde 1-2 meyve
kalacak şekilde seyreltme yapılır.Bir diğer
ölçüde 20-30 yaprağa bir meyve düşecek
şekilde seyreltme yapılır.
SULAMA
Sulama mayıstan eylül sonlarına kadar
yapılır. Sulama aralığı bitkinin isteği-ne,
toprak yapısına , anacın zayıf veya kuvvetli
olmasına , yağış ve sıcaklığa bağlı olarak 10-20
gün ile 5-7 gün arası değişiklik gösterir
ÇEŞİTLER
Armutlar kısmen kendine verimli veya
tamamen kısır olduğu için birbirini dölleyen en
az 3-4 çeşitle bahçe kurumalıdır. Tozlanma
olayı arılarla olduğu için armut bahçelerinde
arı kovanı bulundurulmalıdır. Ülkemizde ticari
değeri olan bazı çeşitlerin hasat tarihlerine
göre erkenden geçe doğru şu şekilde sıralanır.
June Beauty : Hasat haziran
sonlarında
Akça : Temmuzun ilk haftası
Mustafabey : Temmuzun 2. haftası
B.P Morettini : Temmuzun 3.
haftası
Coscia : Temmuz sonu,
Santamaria : Ağustos başı
Starkrimson : Ağustosun 2. haftası
Williams : Ağustos ayının 3.
haftası
Grand Champion : Ağustos sonu