ÇİLEK YETİŞTİRİCİLİĞİ

Çilek otsu fakat çok yıllık bir bitkidir.

Modern yetiştiricilikte çilek tesisi

yaz dikimi ile 1 yıllık yapılmalıdır. Çilek

yetiştiricilinde bitki başına verimi fazla,

erkenci, meyveleri iri ,yola dayanıklı sert

çeşitler tercih edilmelidir.

İKLİM İSTEKLERİ

Çilek –100C’ye kadar özel bir önlem

almadan yetiştirilebilir. Daha soğuk

bölgelerde bitkilerin saman, kuru yaprak

vs. gibi materyalle örtülerek don-dan

korunması gerekir. Çiçeklenme zamanı

nisbi nemin fazla olduğu ve yağışlı geçen

yerlerde, özellikle meyvede çürüklük

yapan botritis hastalığı büyük zararlara

yol açar.

TOPRAK İSTEKLERİ

Çilek toprak istekleri bakımın-dan

fazla seçici değildir. Fazla kireçli olmayan

her çesit toprakta yetişebilmektedir.

Fazla kireç demir alımını engellediği için

sarılık (kloroz) yapar. Yetiştiricilik için en

uygun toraklar süzek, kumlu–tınlı ve hafif

topraklar-dır. Toprak seçilirken hastalık

ve nematot yönünden temiz olmasına

dikkat edilmelidir. Çilek sökülen bir yere

münavebe uygulanmadan veya toprak

ilaçlanmadan (fümige edilmeden) tekrar

çilek dikilmemelidir. Aksi takdirde

hastalık ve zararlılar karlı bir üretim

yapılmasını önler. Dikimden önce arazinin

derin sürülmesi, düzgün değilse tesviye

edilmesi gerekir. Çilek yetiştiriciliğinde

drenaj çok önemlidir. Taban suyu çok

yüksek ve hareketsiz ise burada

yetiştiricilik yapılmamalıdır.

TOPRAK HAZIRLIĞI

Çilek toprak kökenli mantarsal

hastalıklara karşı duyarlı olduğu için

toprağın bu hastalıklar ve nematot

yönünden temiz olması gerekir. Toprak

dekara 4-5 ton yanmış çiftlik gübresi

verilip iyice işlendikten sonra toprak

fümige yada solarize edilmelidir. Toprak

fümigasyonunda metilbromid, kloropik,

Kloropikrin gibi ilaçlar kullanılmasına

karşın, toprak solarizasyonunda güneş

enerjisinden yararlanılır. Solarizasyon

sıcak yaz aylarında (Temmuz–Ağustos)

toprağın iyice nemlendirildikten sonra çok

ince (0.050 mm) kalınlığında şeffaf

polietilen örtülerle örtülerek hava

almayacak şekilde sıkıca kapatılmasıdır.

Toprak fümigasyonundan sonra dekara;

50 kg 15.15.15 kompoze veya 50 kg

potasyum sülfat,

40-45 kg %26 Amonyum Nitrat,

10-15kg süper fosfat; ilave edilerek

toprağa iyice karıştırılmalıdır.

Masuralar 60-70 cm genişliğinde,

25-30 cm yüksekliğinde olmalı büyük

arazilerde karık pulluğu, küçük araziler-de

elle yapılmalıdır.

Çilek Fide dikim yastıkları.

FİDE YETİŞTİRİCİLİĞİNİN ÖNEMİ

Çilek bahçesi kurmak için

kullanılacak fideler mutlaka özel bir

fidelikte üretilmelidir. Kesinlikle meyve

üretimi yapılan bahçelerden fide

alınmamalıdır. Yetiştiriciler genellikle

fidelerini özel fideliklerden değil de

meyve üretimi yapılan parsellerden

almaktadırlar. Böylece çeşitli hastalık ve

zararlılarla bulaşık bahçeler kurulmuş olur.

Bu fidelerin gelişmesi zayıf, meyve verim

ve kaliteleri düşüktür.

Çilek fidesi üretimi için dikimler

Mart-Nisan aylarında frigo fidelerle

yapılır. Bitkiler hazırlanan düz araziye 1X1

metre aralık ve mesafede dikilir. Dikimde

kökler 8-10 cm’den kesilip %1’lik Benlate

çözeltisine batırıldıktan sonra yapılmalı ve

ardından can suyu verilmelidir.

Dikim sırasında köklerin bükülmemesine

dikkat edilmeli, derin ve yüzlek

dikimden kaçınılmalıdır. Fide üretiminde

sulama şekli yağmurlama sulama olmalıdır.

Dikimden sonra açan çiçekler kopartılmalı,

yalnız kol oluşumu sağlanmalıdır. Yaz

boyunca gübreleme ve mücadeleye önem

verilmelidir.

Doğru ve yanlış dikim

ÇİLEK YETİŞTİRİCİLİĞİ

DİKİM ZAMANLARI

A– Kış Dikimi : Kışları ılık geçen yerlerde

ekim-kasım aylarında taze fidelerle yapılan

dikim şeklidir Fide kökleri 8-10 cm kalacak

şekilde ve taç tuvaleti 2-3 genç yaprak

olacak şekilde yapılır. Fideler %0,1’lik

Benlate çözeltisine 5-10 dakika batırılıp,

açılan çukurlara tam kök boğazı hizasına

kadar dikilir. Derin ve yüzlek dikimden

kaçınılmalıdır. Dikimden hemen sonra bolca

can suyu verilmelidir. Fideler kontrol edilip

derin ve yüzlek dikilenler düzeltilir. Dikim

25X30 cm aralık ve mesafelerde üçgen

şeklinde yapılır. Dekara 7.000-8.000 fide

dikilir. Bu dikim şekli bir parça erkenci

olmasına rağmen verim düşüktür. Verim

dekara 1.yıl 1 -1.5 ton, 2. Yıl 4-5 ton

civarındadır.

B-İlkbahar Dikimi: Kışları soğuk geçen

bölgelerde genellikle nisan ayında yapılan

dikim şeklidir. Bu dikimde frigo (soğuk

hava depolarında saklanmış) fideler

kullanılır. Bu bitkiler Mayıs ve Haziran

aylarında çiçek açarak meyve verir. Esas

ürün ertesi yıl alınır.

Çilekte Kış Dikimi

C– Yaz Dikimi : Frigo fidelerle 15

hazirandan Ağustosun ilk haftasına kadar

dikim yapılır. Dikim 30X35 cm aralık

mesafelerle üçgen şeklinde yapılır.

Dikimden sonra bitkilere 2-3 defa 15-20

gün üsten stille veya yağmurlama şekliyle

sulan-malıdır. Dikimden hemen sonra açılan

çiçekler ve sülükler koparılmalıdır. Dekara

6.000-7.000 fide kullanılır.

Çilekte Yaz Dikimi

KÜLTÜREL İŞLEMLER

MALÇLAMA

Malçlama çilek yetiştiriciliğinde

oldukça yararlıdır. Yabancı otların çıkmaması,

erkenci, temiz ve kaliteli ürün

elde etmek için masuralar siyah plastikle

örtülmelidir. Siyah plastik yaz

dikimlerinde dikimden sonraki aylarda

(Eylül-Ekim) kış dikimlerinde ise dikim-den

önce yapılmalıdır.

SULAMA

1- Karık sulama: Karık boyları 50-

70 metreyi geçmemelidir. Bu yöntemde

Bitki kök bölgesi aşırı sulama sonucunda

uzun süre ıslak kalmakta, bu durumda

mantarı hastalıklar artmaktadır.

2- Yağmurlama Sulama: Fide

üretiminde kullanılabilir. Meyve üretiminde

yaprak ve gövdenin ıslanması ile mantar ve

bakteri hastalıklar artacağın-dan tavsiye

edilmez.

3- Damla Sulama: Bu sistemde

bitkilere sık ve kontrollü su verilebildiği

için meyve üretiminde en ideal şekildir. Bu

sistemde gübreleme sulama ile birlikte

yapılır. Ayrıca hastalık ve zararlıların

önlenmesinde en uygun yöntemdir.

GÜBRELEME

En iyi gübreleme toprak ve yaprak

analizine göre yapılır. Topraktan

uygulamada en uygun olanı gübrenin

damlama sulama ile birlikte verilmesidir.

Çilek ticari gübrelerden en çok

azota ihtiyaç duyar Azotlu gübre

uygulamasına dikimden bir ay önce

başlanmalı ve hasat sonuna kadar

verilmelidir. Dikimden sonra azotlu gübre

uygulaması ilk çiçeklenmeden başlayarak

her ay 20 kg verilir.

Kış aylarında gübre uygulamasına

ara verilmelidir. Toprak analizi yapılmadığı

takdirde yetişme süresi boyunca dekara

yaklaşık 100-110 kg %26 Kalsiyum

Amonyum Nitrat gübresi verilebilir ( %26

CAN ).

KOLLARIN KESİLMESİ

Çilek yetiştiriciliğinde kol temizliği

verim yönünden çok önemlidir. Kollar

görülür görülmez hemen temizlenmelidir